“အိုး ကေလး လှုပ်ပါေဟ့ .. အိုးကေလး လှုပ်ပါေဟ့ ”
“အိုး ..ကေလး လှုပ်ပါေဟ့ .အိုး ...ကေလး လှုပ်ပါေဟ့ ”
စာရင်းကိုင် နယ်ပယ်မှာ လူတစ်ဦးချင်းစီ (Individuals') ၊ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားေရး (Sole Traders) ၊ အစုအစပ် (partnerships) ၊ ကုမ္ပဏီ (companies)ေတွ အတွက်
သူတို့အသီးသီးရဲ့ Accounting period ကုန်ဆံုးတဲ့ အခါမှာ Profit & Loss ( ရှံုးြမတ်စာရင်း ) နဲ့ Blance Sheet (လက်ကျန် နှစ်ချုပ် ရှင်းတန်း) ေတွ ကို စာရင်း ေရးဆွဲေပးရပါတယ် ။
ဘာလို့ေရးဆွဲေပးရသလဲဆိုေတာ့ ြပည်တွင်း အခွန်များဦးစီးဋ္ဌာနက သတ်မှတ်ချက် (By Law) အရ Dead Line လို့ေခါ်တဲ့ သတ်မှတ်ရက်မတိုင်မှီ အချိန်အတွင်းမှာ
တင်ြပေပးရမှာ ြဖစ်လို့ပါပဲ။ ြပည်သူေတွဟာ သူတို့လုပ်ကိုင်ေဆာင်ရွက်ေနတဲ့ စီးပွားေရး အကျိုးအြမတ်ေတွထဲက ရာခိုင်နှုန်းအချို့ကို အခွန်အေနနဲ့ နိုင်ငံေတာ်ကို ြပန်လည်ေပးသွင်းရပါတယ်။
ဒါဆိုရင် နိုင်ငံေတာ်က ြပည်သူေတွရဲ့ ေငွေြကးေတွကို မတရားသြဖင့် အခွန်ေကာက်ခံြပီး အိပ်ထဲ ထည့်ေနသလားဆိုေတာ့လည်း မဟုတ်ပါဘူး ။ အဲဒီ ရရှိလာတဲ့
အခွန်အတုတ်ေတွထဲကေန ြပည်သူေတွ အတွက် အကျိုးရှိေစမဲ့ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ေရး (Public Transport) ၊ ကျန်းမာေရး (Health & Safety) ၊ လူမှု ဖူလံုေရး ၊
သာေရး နာေရး (Social Security) အစရှိတဲ့ ေနရာေတွ နဲ့နိုင်ငံေတာ် ေခတ်မှီ ဖွံ့ြဖိုး တိုးတက်ေရး အစရှိတဲ့ ေနရာေတွ မှာ လျာထားချက် Budget ေတွနဲ့အတူ
သင့်ေလျာ်သလို သံုးစွဲ ရပါတယ်။
နိုင်ငံေတာ် အကျိုးအတွက် ချည်းပဲလား ဆိုေတာ့လည်း မဟုတ်ပါဘူး ။ အဓိက ကေတာ့ စီးပွားေရး လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ေနြကတဲ့ ၊ လုပ်ငန်းခွင် ဝင်ေနြကတဲ့ ြပည်သူြပည်သားေတွရဲ့အကျိုးအတွက် ကို အဓိက ထားြပီး ဒီ Profit & Loss နဲ့ Balance Sheet ကို ေရးဆွဲ ရြခင်းပါ။
ဘာေြကာင့်လဲ ဆိုေတာ့ စီးပွားေရး လုပ်ငန်းရှင်တိ်ုင်းဟာ ကိုယ်လုပ်ကိုင်ေနတဲ့ လုပ်ငန်းကေန အကျိုး အြမတ် ရေနြပီလား ၊ ဆံုးရှံုးမှု ေတွ ြဖစ်ေနြပီလား ၊ Cash Flow
လို့ေခါ်တဲ့ ေငွသားစီးဆင်းမှု ေတွ ေချာင်လည်ရဲ့လား၊ ေချာင်လည်ေနရင် Capital Investment ေတွ ၊ Short term, Long term Investment & Bonds ေတွ ၊
အဆင်မေြပရင် Share issue ထုတ်မလား ၊ HIre Purchase ေတွ ၊ Short & Long term Loan အစရှိသြဖင့် Investment Decision ေတွကို Risk Analysis ေတွ၊ Budget ေတွ
Ratio ေတွနဲ့အဲဒီ Balance Sheet ကို ြကည့်ြပီး ဆံုးြဖတ်နိုင်ြကပါတယ်။
တစ်ခါ Minority Interest ၊ Public sectors ၊ Busines Angels ၊ Investors ၊ Bankers ၊ Government ေတွကလည်း ဒီ နှစ်ချုပ်ရှင်းတန်းကိုြကည့်ြပီး ဒီလုပ်ငန်းကို ဝယ်သင့်
မဝယ်သင့် ၊ ေချးေငွ ထုတ်ေပးသင့် မေပးသင့် ။ Government Grant ေပးတာေတွကို ဆံုးြဖတ်ေပးနိုင်ပါတယ်။
အခွန်ေပးေဆာင်ဖို့ရာအတွက် လုပ်ငန်းေတွရဲ့အခွန်စာရင်းဟာလည်း Profit & Loss Account နဲ့Balance Sheet အေပါ်မူတည်ြပီး ေရးဆွဲရတာပါပဲ။
ဒါေြကာင့် နှစ်ချုပ်ရှင်းတမ်းဟာ Accountancy ပညာရပ် နယ်ပယ်မှာ အေရးြကီးတယ်လို့ဆိုရပါမယ်။
Banalce Sheet ကို Accounting period လို့ေခါ်တဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခု ရဲ့တစ်နှစ်တာ လည်ပတ်မဲ့ အချိန်ဇယားအတွင်း ၁၂ လတာ ကာလအတွင်းမှာ များေသာအားြဖင့်
ေရးဆွဲေလ့ရှိြကပါတယ်။
ြမန်မာ့ရိုးရာ ေဗဒင်ပညာရပ်မှာေတာ့ ေကာဇာလို့ေခါ်တဲ့ Astrology cycle လို့ဆိုရမဲ့ ေကာဇာသက္ကရာဇ်ဟာ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဧြပီလ ၊ ြမန်မာနှစ်ဆန်းတစ်ရက်ေန့ကေန
စတင်ြပီး ေနာက်နှစ် သြကင်္န်အတက်ေန့မှာ ြပီးဆံုးပါတယ်။
အတိုင်ပင်ခံ ပညာရှင်၊ ဆရာ အရှင်များဟာ ေကာဇာနှစ်သစ် တစ်ခုေရာက်တိ်ုင်းေရာက်တိုင်း အဲဒီေရာက်ရှိလာမဲ့ ေကာဇာနှစ်အတွက် Analysis လုပ်ြပီး
Short term , Long term plan ေြခာက်လစာ ၊ တစ်နှစ်စာ ေဟာကိန်း ၊ Budgetary system လို့ေခါ်တဲ့ ေရှာင်သင့် လုပ်သင့်တဲ့ အရာေတွ ၊ ယြတာလို့ေခါ်တဲ့ Instance Action နဲ့Risk Analysis လို့ေခါ်တဲ့ ေကာင်းကျိုး နဲ့ဆိုးကျိုးေတွကို တွက်ချက်ြပီး Decision making ေတွ ြပုလုပ်ြကပါတယ်။
Accountcy concepts ေတွ လိုပါပဲ ။ တွက်ချက်ရာမှာ Accural & prepaid ဆိုတဲ့ concept ေတွကို အသံုးြပုပါတယ်။ ၁၃၆၈ ခုနှစ်ေကာဇာအတွက် ေရးခဲ့တာေလးေတွနဲ့ရှင်းရမယ်ဆိုရင်
ဆရာ ေဇယျာေမာင်ရဲ ၁၃၆၉ခှစ် ေကာဇာ ေဆာင်းပါးအရ
“လာမယ့် ၁၃၇၀ အြဖည့်ကိန်းက ၁၀ ဂဏန်းြဖစ်ပါတယ်။ ဒါေြကာင့် ယခုနှစ် (၁၀) အတွဲ အေြကာင်းတရား နမိတ်ဟာ လာမယ့် ၁၃၇၀ အြဖည့်ကိန်း ၁၀ ဂဏန်းနဲ့ထပ်တူညီမှာမို့ လာမယ့် ၁၃၇၀ နှစ် (၂၀၀၈ ေအြပီ ၁ရ မှ ၂၀၀၉ ေအြပီ၁၇) ဆီကိုပါ အကျိုးတရားေတွက ဆက်စပ်သွားပါလိမ့်မယ်။”
ဆိုတဲ့ ဒီ ေဟာကိန်းဟာ Accural concept ကို လက်ခံကျင့်သံုးထားတာပါ။ Expenses ေတွဟာ Accounting period တစ်ခုအတွင်းမှာ ကျခံရေပမဲ့ အဲဒီ Expenses ေတွဟာ
Accounting period အတွင်းမှာ မေပးရေသးဘူး ဆိုရင် accured expenses အေနနဲ့စာရင်းသွင်းသလိုပါပဲ ... ၁၃၆၉ မှာ အေြကာင်းတရား နိမိတ်တစ်ခု ြဖစ်ပျက်ခဲ့မှုဟာ
အဲဒီနှစ်အတွင်းမှာ မေပးဆပ်ရေသးရင် ေရှ့လာမဲ့ ၁၃၇၀ မှာ ဆက်လက်ြပီး အကျိုးတရား အြဖစ် ေပါ်လာမှာမို့လို့ပါပဲ..
ေနာက်တစ်ခါ အတိတ် ၊ နိမိတ် ၊ တေဘာင်ေဆာင်းပါးမှာ
လွန်ခဲ့ေသာ ၁ နှစ်ေကျာ် ၂ နှစ်ခန့်က ရန်ကုန်ြမို့တွင် တေဘာင်တစ်ခု ေပါ်ထွက်ခဲ့ေသးသည်။
“ရန်ကုန် အုတ်ပံု၊ မန္တေလး ြပာပံု “ ဟူေသာ တေဘာင်စကား ေပါ်ထွက်လာခဲ့သည်
ဆိုတဲ့ တေဘာင်အေြကာင်း ေဆာင်းပါး။ ဒါဟာ prepaid လို့ေခါ်တဲ့ ြကိုတင်ြပီး ေြပာထားတဲ့ လူေြတွကားက ြဖစ်ေပါ်လာတဲ့ တေဘာင်ကို အေြခခံြပီး ေရးထားတာပါ။
လွန်ခဲ့ေသာ ၁ နှစ်ေကျာ် ၂ နှစ်ခန့်က လို့ပါေရးထားတဲ့အတွက်လည်း Balance brought forward ဆိုတဲ့ concept ကို မိပါတယ်။
အဲဒီတေဘာင် အတိုင်းဆိုရင် ကျန်တဲ့ ရန်ကုန်ဟာလည်း ဘာလိုလို ညာလိုလို ပါပဲ။
Prudence concept သေဘာက အရှိကို အရှိအတိုင်းတင်ြပရမယ် ဆိုတဲ့ အတိုင်းပါပဲ ၁၀ ေဆာင်းပါး ဒုတိယပိုင်း
“မီးနဲ့ပတ်သက်တာ ေတွ ြဖစ်နိုင်တယ်လို့ယူဆရပါတယ်။ အေရြပား မှာ အပူဖုေပါက်သလိုမျိုး ထြကွလာတဲ့ ေရာဂါေတွ ၊
မီးအြကီးအကျယ်ေလာင်တာေတွ ြဖစ်တတ်ပါတယ်။ ”
လို့အြမင်ကို တင်ြပထားပါတယ်။ အဲဒီေဆာင်းပါးမှာပဲ တစ်ခါထပ်ြပီးေတာ့
“မီးခိုက်ေလကူ ဆိုတဲ့ အဂင်္ဝိဇ္ဇာစကားအရ မဟာဘုတ် ဇာတ်ေဆာင်ြဖစ်တဲ့ဘဂင်္မှာ ရှိတဲ့ ၄-ဗုဒ္ဓဟူး ရဲ့
အကူအညီကို ရယူရပါမယ်။ ဗုဒ္ဓဟူးရဲ့ ြပည်အဂင်္ါပရိယာယ်ကေတာ့ အိမ်ေရှ့မင်း လို့ဆိုပါတယ်။ ”
ဘာေြတွဖစ်ခဲ့သလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ြပန်လည် သံုးသပ်ြကည့်ပါ။
Auditor ေတွ စာရင်းကို စစ်ေဆးတဲ့အခါမှာ ဒီစာရင်းဆွဲတဲ့သူဟာ အမှန်အကန်လား အြကံအဖန်လား ဆိုတာကို စာရင်းမှာ ေဖာ်ြပထားတဲ့ ကိန်းဂဏန်းေတွနဲ့
Voucher ေတွနဲ့ramdom test လုပ်ြပီး တိုက်ဆိုင်စစ်ေဆးပါတယ်။ ဒီကုမ္ပဏီဟာ Doggy လား ။ အမှန်လား ။ Trude & Fair View ြဖစ်ရဲ့လား အစရှိတာေတွကို
စစ်ေဆးြကသလို ဒီေဆာင်းပါးပါ အေြကာင်းအရာ ေတွ ဟာ လုပ်ြကံဇာတ်လမ်းေတွလား ( Window dressing ) ြဖစ်ရပ်မှန်ေတွလား (Trude & Faire View) ဆိုတဲ့
concept ကို မိသလားဆိုတာကိုေတာ့ လတ်တေလာ ြဖစ်ပျက်တာေတွက သက်ေသခံေနပါလိမ့်မယ်..
Accountant အရည်အချင်းမြပည့်မှီ ၊ Book-keeping လုပ်တာေတွ ညံ့ေနရင်ေတာ့ Suspense account လို့ေခါ်တဲ့ ဘယ်နားမှာ ထားရမှန်းမသိ၊ ဘာေတွ မှန်းမသိ တဲ့
ဂဏန်းေတွ ေတွ့ရသလိုပါပဲ ...အတိုင်ပင်ခံဆရာ ေတွးေခါ်မှုညံ့တာ ၊ တင်ြပမှု မရှင်းလင်းတာေတွ လည်း ေတွ့ရင်လည်း ေတွ့နိုင်ေကာင်းပါတယ်။
ကိုယ်နားမလည်တိုင်း တစ်ဘက်သားကို
လို့အစရှိတာေတွ ေြပာေနမဲ့အစား
“ ေပါက်ကရ မေရးပါနဲ့” တို့“ တေရးအိပ်လိုက်ပါ ...အယူမှား အမှတ်မှားတာေတွ မလုပ်ပါနဲ့ ”
Auditor တစ်ေယာက်က Accountant ကို မရှင်းလင်းေသးတဲ့ ကိန်းဂဏန်းေတွ ေမးသလိုမျိုး ေမးမယ်ဆိုရင် အေမးခံရတဲ့သူက သူလုပ်ထားတာ မှန်တဲ့အေြကာင်း ၊
အားလံုးဟာ The best of his knowledge အရ လုပ်ထားတာေတွ ြဖစ်တဲ့အေြကာင်းကို ရှင်းြပဖို့ဝန်ေလးမယ်လို့မထင်ပါဘူး။ အမှားေတွ့ရင်လည်း ေထာက်ြပြပီး
ဒီဟာကိုေတာ့ ဒီလိုလုပ်သင့်တယ် ဆိုတာေတွ အြကံအဉာဏ်ေကာင်းေပး မယ်ဆိုရင် .....
ေပါက်ေဖာ်လည်းမဟုတ်ပါဘူး။ ဒီေဆာင်းပါးေတွဟာ ြကိုတင်ြပီး ေရးသားထားြခင်းြဖစ်ပါတယ်။
ြပီးခဲ့တဲ့ ေကျာက်စိမ်းဆင်ရုပ် ေဆာင်းပါးကို တင်ြပမိတဲ့အခါမှာ ဒီပညာရပ်ကို ခုတံုးလုပ်ြပီး လူတစ်ဘက်သားကို ဒုက္ခေရာက်ေအာင် လုပ်မိရင် ြမန်မာစကားပံုမှာ ရှိတဲ့
“သူခိုးကို ဓါးရိုးကမ်း” သလို ြဖစ်ေနမယ်လို့ပညာရှင်ေတွ ေဝဖန်ရင် ခံရမှာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီ သူခိုးကို ဓါးရိုးကမ်း စကားပံုအရ ဆိုရင် ဥေရာပမှာ ေနတဲ့လူေတွနဲ့တစ်ြခားစီြဖစ်ေနပါတယ်။
ဥေရာပမှာ Health & Safety ဆိုတာဟာ ထိပ်တန်းက ပါဝင်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းခွင် ေဘးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းေရးကို အဓိကထားြပီး ေဆာင်ရွက်ေလ့ ရှိြကပါတယ်။
သူတို့ဟာ ငယ်ငယ်ေလးကတည်းက ချွန်ြမတဲ့ ပစ္စည်း ၊ ဓါး ၊ ကပ်ေြကး အစရှိတာေတွကို တစ်ဘက်လူက ေတာင်းလာလို့ လှမ်းေပးရင်ေတာ့ ဓါးဆိုရင် ဓါးသွားကို
ကိုင်ြပီး ဓါးရိုးကို ေတာင်းတဲ့သူဘက်ကို လှည့်ြပီး ေပးတတ်ြကပါတယ်။ ကပ်ေြကးလည်း ထိုနည်းလည်းေကာင်းပါပဲ။ ြမန်မာစကားပံုထဲက သူခိုးကို ဓါးရိုးကမ်း တဲ့
မိန်းမကေတာ့ ဓါးသွားကို မကိုင်ဘဲ ဓါးလယ်က ကိုင်ြပီး ကဗျာကယာ ေပးလိုက်တာ ဓါးရိုးက သူခိုးဘက်ကို ေရာက်သွားသလိုပါပဲ။ စဉ်းစားမိတာ ေြပာတာပါ။
အဲဒီေတာ့ လက်ကျန်ရှင်းတမ်း ေနာက်ဆံုး အဆင့်ြဖစ်တဲ့ Pre နဲ့ Post Balance Sheet Event ဆိုတဲ့ concept အရ လက်ကျန်ရှင်းတမ်း တင်ြပရမဲ့ ေန့မတိုင်မှီက
ြဖစ်ပျက်ခဲ့တဲ့ အြဖစ်အပျက်ေတွဟာ လက်ကျန်ရှင်းတမ်းမှာ ပါေပမဲ့ Post Balance Sheet Event လို့ေခါ်တဲ့ လက်ကျန်စာရင်း ရှင်းတမ်း ေရးဆွဲြပီး ေနာက်ပိုင်း
AGM (Annual General Meeting) မတိုင်မှီ အြဖစ်အပျက်ေတွ ဟာ ရှိေနအံုးမှာပါပဲ။ အဲဒီ Post Balance Sheet Event ေတွဟာ ထူးြခားေနတယ် .
Signifcant ။ Materility ြဖစ်ေနတယ်ဆိုရင်ေတာ့ ဒီနှစ် လက်ကျန်ရှင်းတမ်းမှာ ေဖာ်ြပရတာေတွ၊ Notes ေတွ အေနနဲ့Share Holders ေတွကို တင်ြပရပါတယ်။
ဒါဆိုရင် Pre Balance Sheet Event လို့ေခါ်တဲ့ စက်တင်ဘာလ အြဖစ်အပျက်ေြကာင့် Post Balance Sheet Event လို့ေခါ်တဲ့ ၁၃၆၉ အကုန် ၁၃၇၀ မှာ ကျင်းပမဲ့ AGM လို့ေခါ်တဲ့ ြပည်လံုးကျွတ်အစည်းေဝး ေထာက်ခံပွဲေတွကို Notes အေနနဲ့တင်ြပရပါမယ်။
အဲဒီအခါမှာ လူငယ်ေဗဒင်ပညာေလ့လာသူ တစ်ဦးရဲ့အယူအဆအရ
၁) ဂဏန်းေဗဒင်အရ လွတ်လပ်ေရးသက်တမ်း ၆၁ နဲ့လွတ်လပ်ေရးရတဲ့ေန့ ၄ နဲ့ေပါင်းရင် ၆၅=၁၁ ဆိုတဲ့ တရားသူြကီးနံပါတ်ရရှိပါတယ်။တရားမျှတမှုနဲ့ မရိုးသားမှုမှန်သမျှအြပတ်ရှင်းမယ့်နှစ်လို့ယူဆပါတယ်။
၂) စြကာဝဠာနံပါတ် ၂ဝဝဂခုနှစ်က=၁၀ ဆိုတာကေတာ့ ြကမ္မာလှည်းဘီးလို့ (Wheel of Forturen) ယူဆပါတယ်။ ဆိုးရာကေကာင်း၊ ေကာင်းရာကဆိုးသွားနိုင်တဲ့ ဂဏန်း
၃) သြကင်္န် ၁၀ ရက်ဂဏန်း နိမိတ်
၄) ဗိုလ်ချုပ် ေအာင်ဆန်းပံုပါတဲ့ အကျီေတင်္ွ ဝတ်ခွင့်ရဖို့ခဲယဉ်းလို့ အခုနှစ်ပိုင်းေတွထဲ လူငယ်များစွာ နှစ်ြခိုက် ဝတ်ဆင်ေနြကတာက ကျူးဘား ေတာ်လှန်ေရးေခါင်းေဆာင် ချီေဂွဗားရားပံု၊
ေတွေြကာင့် အဲဒီအစည်းအေဝးြကီးမှာ အေန္တာ လို့ေခါ်တဲ့ ၁၀ ဂဏန်း ၊ တနဂင်္ေနွနံ တိုင်းြပည်အြကီးအကဲ ၊ တနဂင်္ေနွနံ အမည်ြဖစ်တဲ့ လူထု ကိုယ်စားလှယ် နဲ့..
စေန ြပည်သူလူထုေတွဟာ အတိတ်တေဘာင် နိမိတ်ေဆာင်တဲ့ ဇမ္ဘူဒီပါေတာင်ကျွန်း စွမ်းအားေတွေြကာင့် တေဘာင်စကားလို့ေြပာရမဲ့ အရူးစကား ၊ သဘင်သည်စကား ေတွထဲက သဘင်လို့ သတ်မှတ်တဲ့ ဂီတအနုပညာရှင် Hiphop အဆိုရှင် သီဆိုြပီး ၊ ဆယ်ေကျာ်သက်ေတွ ပါးစပ်ဖျားမှာ ေရပန်းစားေနတဲ့
“အိုး ကေလး လှုပ်ပါေဟ့ .. အိုးကေလး လှုပ်ပါေဟ့ ”
“အိုး ..ကေလး လှုပ်ပါေဟ့ .အိုး ...ကေလး လှုပ်ပါေဟ့ ”
ဆိုတဲ့ သီချင်းထဲက အိုး လို့ေြပာတဲ့ တနဂင်္ေနွနံ ဟာ လှုပ်ေနြပီ ြဖစ်ပါေြကာင်း.....
၁၃၇၀ ေကာဇာသက္ကရာဇ် အေဟာကိန်းများကိုလည်း မြကာမှီ တင်ဆက်ေပးသွားပါမယ်။
0 comments:
Post a Comment