အသံုးချတတ်ရင် ေဗဒင်ပညာဟာ သိပ္ပံပညာ ေလာက်ကေတာ့ ပခံုးြခင်း ယှဉ်လို့ ရပါတယ်
Maslow ဆိုတဲ့သူက လူေတွရဲ့ လိုအင်ဆန္ဒ ြပည့်ေစဖို့ ရာအတွက် အဆင့် (၅) ဆင့် ရှိတဲ့ Hierarchy တစ်ခု ကို ချြပထားပါတယ်။ အဲဒီအဆင့် ၅ ဆင့်ဟာ တစ်ဆင့်ချင်းစီ က လိုအင်ဆန္ဒ ြပည့်စံုမှသာ ေနာက်တစ်ဆင့်ကို ကူးေြပာင်း ြဖစ်ေပါ်ေစြပီး အဆင့်ေကျာ် ကူးေြပာင်းတာမျိုးလည်း မရှိပါဘူး။ အဆင့် ၅ ဆင့်မှာ
၁) Physiological needs
၂) Safety needs
၃) Love / Belonging needs
၄) Esteem needs
၅) Self-actualization
အစရှိတာေတွ ပါဝင်ပါတယ်။ ပိုြပီး ြမင်သာေအာင် ဆိုရင်ေတာ့ Diagram ကို ေလ့လာြကည့်ပါ။
၁) Physiological needs ဟာ လူသားတိုင်း မရှိမြဖစ် လိုအပ်တဲ့ စားဝတ်ေနေရး၊ လိင်၊ ဆိုတဲ့ အေြခခံ ဆန္ဒေတွ ပါဝင်ပါတယ်၊ ဒီဆန္ဒေတွထဲမှာေတာင် အသက်ရှင်ဖို့အဓိက ကျတဲ့ စားေသာက်ေရး ဆန္ဒြပည့်စံုမှ ေနာက်တစ်ဆင့် ြဖစ်တဲ့ အရှက်သိက္ခာအတွက် အဝတ်အထည်ကို လိုလားတဲ့ ဆန္ဒြဖစ်ေပါ်မှာပါ။ အဲဒီကမှတစ်ဆင့် ေနစရာ ထိုင်စရာ
အတွက် အိုးအိမ်ရှာေဖွေရး ဆန္ဒကို ြဖည့်ဆည်းမှာ ြဖစ်ပါတယ်။
၂) Safety needs ကေတာ့ ပထမ ဆန္ဒကို ြဖည့်ဆည်းြပီးရင် ေပါ်ေပါက်လာမဲ့ ေနာက်ဆန္ဒ တစ်ခု ပါပဲ။ စားဝတ်ေနေရး ြပည့်စံုလာတဲ့အခါမှာေတာ့ ဒီစားဝတ်ေနေရး ေြပလည်ေအာင်အတွက် ရှာေဖွေနရတဲ့ ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ြကီးအတွက် လံုြခံုေရး ၊ ကျန်းမာေရး ၊ အသက်အာမခံ၊ ကိုယ်လုပ်ေနတဲ့ အလုပ်မှာ အလုပ်မြပုတ်ေရး၊ လုပ်ငန်းခွင် ေဘးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းေရး၊ ပင်စင်လစာ၊ တစ်အိုးတည်း တစ်အိမ်တည်းမှာ ေနတဲ့သူအတွက် အန္တရာယ်ကင်းေရး၊ ကျန်းမာေရး အစရှိတဲ့ လံုြခံုမှု အဝဝကို
ြဖည့်ဆည်းချင်တဲ့ ဆန္ဒကို ဆိုလိုပါတယ်။
၃) Love / Belonging needs ကေတာ့ Safe needs ြပည့်စံုသွားြပီလို့ထင်ရင် ေပါ်ေပါက်လာမဲ့ ဆန္ဒတစ်ခုပဲ ြဖစ်ပါတယ်။ ချစ်သူရှာတာ၊ ကိုယ်ချစ်တဲ့သူနဲ့အတူေနချင်တာ၊ သူငယ်ချင်းေတွအတွက် စိတ်ပူပင်ေသာက ေရာက်ေပးရတာ၊ အြခားမိသားစု အသိုင်းအဝိုင်းေတွမှာ ဝင်ေရာက်ကူညီေပးတာ အစရှိတဲ့ ချစ် ၊ ခင် ၊ ြကိုက်၊ မုန်း ၊ သနား အြပုအမူဆန္ဒေတွ ကို ေဖာ်ြပတဲ့ needs ပဲ ြဖစ်ပါတယ်။
၄) Esteem needs ကေတာ့ Love / Belonging needs ြပည့်စံုသွားရင် ထွက်ေပါ်လာမဲ့ ေနာက်ဆန္ဒတစ်ခုပါပဲ။ ရိုေသေလးစားမှု ၊ ေကျာ်ြကားမှု ၊ ဆုတံဆိပ်၊ နံမည်ေကာင်း လက်မှတ် အစရှိတဲ့ဆန္ဒေတွကို ဒီ အဆင့်မှာ ေတွ့ြမင်ရပါတယ်။
၅) Self-actualization မှာေတာ့ အမှတ်စဉ် ၁ ကေန ၄ အထိ လိုအင်ဆန္ဒြပည့်ဝသွားလို့ problem solving လုပ်ချင်တဲ့ ဆန္ဒ၊ morality , creativity,spontanelty ေတွ လုပ်ချင်တဲ့ဆန္ဒ၊ သံသရာက လွတ်ေြမာက်ရာ လမ်းေြကာင်း နဲ့ဘဝေနနည်း ကို ရှာေြဖွခင်တဲ့ ဆန္ဒ အစရှိတာေတွကို ဒီအဆင့်မှာ ြဖည့်ဆည်းြကပါတယ်။
အတိုင်ပင်ခံဆရာေတွ နဲ့Maslow theory ဘယ်လို ဆက်စပ်မှု ရှိလို့လဲ .. အတိုချံုးေလးနဲ့ ြကည့်မယ်ဆိုရင်ေတာ့
- စားဝတ်ေနေရး အဆင်မေြပလို့ (physiological needs)
- အလုပ်ြမဲချင်လို့၊ အလုပ်မရေသးလို့(safety needs)
- မဂင်္လာေဆာင်ချင်လို့၊ သူေလးနဲ့လက်ထပ်ရင် အဆင်ေြပပါ့မလား ၊ မိသားစု အဆင်ေြပဖို့(love / Belonging needs )
- ရာထူးတက်ချင်လို့၊ ရာထူးြမဲချင်လို့၊စာေမးပွဲ ေအာင်ြခင်လို့ (Esteem needs)
- ြကည့်မရလို့ပညာနဲ့လုပ်ေပးပါ၊ ေြရွှဖစ်ေြငွဖစ် အဂ္ဂိရတ် ( Self-actualization)
အဲဒီ ဆန္ဒေတွကို ြပည့်စံုဖို့ရာအတွက် အတိုင်ပင်ခံ ဆရာေတွဆီ အြကံဉာဏ်ေတာင်းခံလာတဲ့အခါမှာ ဆရာြဖစ်သူက ဘယ်လိုမျိုး ခွဲြခမ်းစိတ်ြဖာေလ့ရှိသလဲဆိုေတာ့ SWOT လို့ေခါ်တဲ့ နည်းနဲ့ Problem solving နည်းနဲ့ ေြဖရှင်းရပါတယ်။
ပံုကိုေလ့လာြကည့်ပါ။
SWOT ဆိုတာကေတာ့
၁) Strength (အားသာချက်)
၂) Weakness (အားနည်းချက်)
၃) Opportunities (အခွင့်အေရးများ)
၄) Threats (ြခိမ်းေြခာက်မှု)
ေမးလာသူတစ်ေယာက်အတွက် Strenght ကို စဉ်းစားတဲ့အခါ ဒီလူမှာရှိတဲ့ advantages ေတွ၊ သူဘာေတွ လုပ်တတ်သလဲ၊ တစ်ြခားလူေတွရဲ့သူ့အေပါ်ြမင်တဲ့ သေဘာထား ၊
သူ့အေပါ် သက်ေရာက်ေနတဲ့ ကံေကာင်းေစမဲ့ ြဂိုဟ်အေနအထား ၊ ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ အကျိုးသက်ေရာက်မှု ရှိေနမလဲ အစရှိတာေတွေပါ့။
Weakness အတွက် ေမးလာသူမှာ ဘယ်အချက်ေတွက ဆိုးရွားေနလဲ၊ ဘယ်ဟာေတွကို avoid လုပ်ြပီး အဲဒီအချက်ေတွ ကို ေကာင်းလာေအာင်၊ ယြတာအစီအရင်ေတွ ဘယ်လိုလုပ်ေပးမလဲ ၊ ဆိုးေနတဲ့ ြဂိုဟ်အေနအထား ကို ဘယ်လို ြပုြပင်မလဲ ဆိုတာေတွကို analyse လုပ်ရပါတယ်။
Opportunities ကို ြကည့်တဲ့အခါ ေမးလာသူမှာ ဘယ်ြဂိုဟ်ေတွက ကံအခွင့်အလမ်း ကို အေလးသာေစသလဲ၊
တစ်ခါ opportuniteis ေကာင်းေစတဲ့ အခွင့်အလမ်းေတွဟာ PEST လို့ေခါ်တဲ့
၁) Political
၂) Economic
၃) Social
၄) Technology
အစရှိတဲ့ ၄ချက်ေတွထဲက အချက်တစ်ခုခု ေြပာင်းလဲတဲ့အခါမှာ ေတွ့ရတတ်တာမို့ဒါကိုလည်း အတိုင်ပင်ခံ ဆရာအေနနဲ့ ခွဲြခမ်းစိတ်ြဖာ သံုးသပ်ရပါေသးတယ်။
Threats ကို analysis လုပ်တဲ့အခါမှာ လက်ရှိြကံုေတွ့ေနရတဲ့ အေြခအေန၊ တစ်ြခားလူေတွ ရဲ့ြပိုင်ဆိုင်မှု၊အခုလက်ရှိအေြခအေနကေန အေနအထား တစ်ခုခုကို ေြပာင်းလဲလိုက်မယ် ဆိုရင် ပိုဆိုးလာနိုင်မလား၊ ေငွသား စီးဆင်းမှု cash flow အေနအထား ကိုြကည့်ြပီး ဒီလုပ်ငန်း ချဲ့သင့် ၊ အသစ်လုပ်သင့် မသင့်၊၊ ကံဇာတာ အားနည်းေနချိန်မှာ လုပ်ငန်းချဲ့ရင် ြဖစ်နိုင်ပါ့မလား ။ မြဖစ်နိုင်ရင် ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ အေြခအေန တစ်ခုအထိ ခဏေစာင့်ြပီး ဖွင့်မယ် အစရှိတာေတွကိုလည်း ဆံုးြဖတ်ရပါေသးတယ်။
အလွယ်ဆံုး ဥပမာ ေပးရရင်ေတာ့ အခုြဖစ်ေပါ်ေနတဲ့ အေြခအေနေတွကို SWOT analysis ေလးလုပ်ြပီး problem solving လုပ်ရင် ဒီထက်မက ထူးြခားတဲ့ အေြဖတစ်ခုကို
ရရှိမှာကေတာ့ အေသအချာပါပဲ။
ဒါေြကာင့် ေဗဒင် ပညာဟာ တစ်ကယ် အသံုးချတတ်ရင် သိပ္ပံပညာ ေလာက်ကေတာ့ ပခံုးြခင်းယှဉ်လို့ရပါတယ်
0 comments:
Post a Comment